A historia oficial e escrita dos centros galegos en Suiza, comeza o 4 de febreiro de 1968 cando un grupo de 19 galegos sinan a acta da súa primeira reunión como sociedade: “A Nosa Galiza de Xenebra”. Este libro recolle todas as historias dos seus primeiros nove anos de vida: de 1968 a 1977. Nas súas follas escóndense os nomes dos seus protagonistas -tales como Xoan Anllo, José Ángel Valente o José Fernando Pérez de Oya-, así como as relacións entre eles, as actividades culturáis que organizaron, as expresións galego-francesas tan únicas que utilizaban… toda unha sorte de segredos sobre as primeiras experiencias da construcción da Galicia en Suiza.

Fuchicade nas cinzas do crepúsculo. Si nela atopárades o sol… Así animaba en 1992 José Ángel Valente, poeta e escritor galego, aos membros de A Nosa Galiza de Xenebra a facer brilar a esa moeda de ouro, vella e chea de ferruxe, que era Galicia. Así é, a defensa polo mantemento e pola construcción da identidade galega xurdiu precisamente na diáspora, en mans dos emigrantes dos centros galegos que, en moitos casos como en Suiza, contaron co apoio de importantes intelectuais.

Diáspora: dispersión que sofre unha etnia, pobo ou comunidade, por motivos políticos, relixiosos, etc.” Fundada en 1980, a Federación de Sociedades Galegas (FSGS) na Suiza, levou a cabo ao longo dos anos toda unha serie de iniciativas pola defensa e difusión da lingua e cultura galegas. Diáspora é un dos mellores exemplos: unha revista que editouse intermitentemente dende 1993 até 2008 co empeño de facer ponte entre os galegos de Galicia e os galegos de fóra, de falar da emigración desde a terra e da terra desde a emigración, de facer simbiose onde cada vez había menos distingos. Foi a voz da FSGS, o que lle permitiu transmitir o seu sentir, falar das súas angueiras e recoller as súas queixas.

A arte galega estivo sempre presente nos centros que fixeron parte da FSGS. Decenas de artistas foron invitados durante estes derradeiros 40 anos a participar dos momentos máis simbólicos da súa historia. Un dos mellores exemplos é a imaxe que tes diante: o boceto da litografía feita por Antón Lamazares no 2002 para a conmemoración do 35º aniversario da Nosa Galiza de Xenebra.

Trazos inconfundibles, únicos. Só poderían levar un nome. Escondido entre centos de papéis e documentos do arquivo de A Nosa Galiza de Xenebra, apareceu nin máis nin menos cun pequeno debuxo de Joan Miró, feito rápidamente a boli no reverso dun folleto sobre dun concerto de música clásica en Barcelona que tivo lugar o 31 de xullo de 1979. Posiblemente tomando unha caña nun bar do Raval, despoís dese concerto, Miró deulle a algún galego asentado en Suiza, este recordo en memoria de Emilio Hernández, gran galeguista, escritor y amigo del artista catalán, falecido aquel mesmo ano. Moi probablemente serían Suso Baamonde ou Xoan Anllo, membros de A Nosa Galiza e Irmandade Galega de Xenebra respectivamente, ademáis de grandes xornalistas e activistas políticos, os que viron aquel día a Miró, posto que ambos tiveron sempre relación estreita coa comunidade intelectual da cidade de Barcelona durante os anos setenta e oitenta.

Este cartel informativo leva consigo un nome escondido. E non é o do famoso artista Jorge Castillo, co cal a FSGS organizou unha exposición polo Día das Letras Galegas, sempre 17 de maio, en 1985, senón o de Juan Martínez. Juan foi membro de A Nosa Galiza de Xenebra dende a súa fundación e durante máis de trinta anos, trinta anos nos que, ademáis de participar activamente na organización de todas as actividades culturais da FSGS, encargouse do deseño gráfico en todos os eventos. Nun momento no que aínda non había un só ordenador nos centros galegos -e case en ningunha parte-, Juan deu renda solta da súa creatividade e a base de recortes e rotuladores, creou máis de doscentos cartéis e folletos dignos de ver.

Vitrina con fases para la construcción de palletas de gaita.

Plato Sargadelos con gaiteiro

Formamos parte a nivel mundial del Consello da Galeguidade.

Juntos somos grandes” → volvimos a retomar la actividad de la FSGS.

Participación en eventos suizos.

Nuestras fiestas se convierten en un referente.

amigo de Ángel, Suso Baamonde, pudo grabar a Valente …

Vamos a recuperarlo...

A Roda.

Cartel homenaje a Loli Bola y Cruz

La Suiza Gallega, caja de bombones.

Queimada Centro Lucerna.